İhracatçıların rekabetçi stratejilerini oluştururken göz önünde bulundurmaları gereken iki önemli unsur vardır: Değer zinciri (value chain) ve müşteriler. Bununla birlikte işletme yöneticilerinin zincirin sağlıklı bir şekilde işlemesi için en doğru stratejiyi belirlemeleri zorunludur. Bu aşamada “Ürün çeşitliliğinin artması”, “Ürün yaşam döngüsü süresinin azalması”, “Tedarik zinciri ortaklarının artması” ve “Yeni stratejileri uygulamanın zorluğu” tedarik zinciri yönetiminin önemli adımları olacaktır.
Satın alma ve tedarik
Şirket için bir diğer önemli karar noktası da üretim girdisini tedarik etme konusunda, girdilerin nereden sağlanacağıdır. Eğer girdilerin dışarıdan sağlanmasına karar verildiyse, potansiyel tedarikçiler konusunda geniş bir araştırma yapılması gerekir ki bu aşamada yurt içindeki ve yurt dışındaki tüm tedarikçiler incelenmelidir. Bu tür araştırmalar için firma katalogları, ticari magazinlerde yer alan reklamlar, ticari kataloglar, yabancı elçiliklerin ticaretle ilgili bölümleri, büyük uluslararası bankalar, fuarlar ya da şirket raporları kullanılabilir. Satın alma öncesinde potansiyel tedarikçi araştırması için yeterli zaman ayrılması ve olabildiğince iyi araştırmalar yapılması gerekir.
Tedarikçi seçimi
Tedarikçinin yeterliliği nasıl ölçülebilir? Bunun için tedarikçinin hem genel hem de teknik birtakım ölçütlerinin esas olarak görülebilmesi gerekir. Ayrıca mevcut tedarikçiler, potansiyel tedarikçilerle karşılaştırılmalıdır. Bir tedarik stratejisi olarak, mal satmak için rekabet eden çok sayıda tedarikçinin olması iyi bir politikadır. Bununla birlikte tedarik zincirinin yerel, ulusal ve uluslararası tedarikçilerin eklenmesi yoluyla genişletilmesi, hedef pazarlarında rekabet edilmesine yardımcı olacaktır.
Tedarikçi seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli ölçütler
Tedarikçi seçiminde ilk önemli husus, tecrübedir. Aynı zamanda firmanın tanınırlığı ve gerekli belgelere sahip olması da gerekir. Ayrıca, aday tedarikçilerin endüstrinin kabul ettiği standartta sertifikalarının (ISO 9000, DIN, TSE vb. gibi) olup olmadığı da değerlendirilme açısından önemli bir ölçüttür.
Tedarikçilerin teklif ettiği fiyatlar işletmeler tarafından dikkatle takip edilmelidir. Tedarikçi vereceği hizmetlerde ilgili sınıflandırmalar yapabilir böylece gerekli fiyat indirimlerini de uygulayabilir. Tedarikçinin işlem stili ve kültürü başarılı bir iş ilişkisi için önemlidir. Hem işletmenin hem de tedarikçinin işlem stili birbiriyle uyumlu olmak zorundadır. Tedarikçinin sahip olduğu uzmanlık ile işletme ihtiyaçlarının aynı olup olmadığı, önemli bir seçim ölçütüdür. Bunun için tedarikçiler müşterileriyle direkt bağlantıya geçilmeli ve müşterilerin aldıkları hizmetlerin işletmeye uygun olup olmadığı karşılaştırılmalıdır.
Yanlış tedarikçi seçimi işletmeler için önemli finansal kayıplara neden olabilir.
Tedarikçilerde bulunması gereken özellikler şöyle sıralanabilir:
-Tedarikçi, işletmenin yönetim ilkelerine uymalıdır.
-Tedarikçi, işletme ile sürekli aktif bir bağlantı içinde olmalıdır.
-Tedarikçinin tutarlı bir yönetim sistemi olmalıdır.
-Tedarikçi, teknolojik gelişmelere yatkın olmalıdır.
-Tedarikçi, beklenen ekipmanları temin edebilmelidir.
-Tedarikçi üretim miktarını kontrol edebilmeli ya da gerekli üretimi karşılayacak şekilde yatırım imkânı olmalıdır.
-Tedarikçi, başarılarını kanıtlamak için müşteri referanslarını sunmalıdır.
-Tedarikçinin tüm hizmet portföyünü sağlama kabiliyeti de işletme açısından önemlidir.