Risk, herhangi bir kurumun ya da işletmenin süre giden iş ortamlarında ortaya çıkabilecek çeşitli tehditler ya da başarıyı artırabilecek birtakım fırsatlar olarak tanımlanabilir. İşletmelerin günlük yaşamlarında karşı karşıya kaldıkları temel bir gerçeklik olan risk durumu, başarıyı engelleyen olumsuzluklar ya da kolaylaştıran hususlar olarak da nitelendirilebilir. Bununla birlikte bu tehdit ya da fırsatlar, insan ve insan kaynaklarıyla da ilgili olabilir. Bu durumda “insan kaynağı ile ilgili risk” tanımı ortaya çıkacaktır. Bu tanım içerisinde; çalışanın doğru yerde istihdam edilememesi ya da performansının objektif bir şekilde değerlendirilememesi, motivasyon seviyesinin azalması veya ihtiyaç duyulan ek çalışanın zamanında temin edilememesi gibi riskler başta gelmektedir.
Risk ve İnsan Kaynağı ile İlgili Risk
Risk durumu ile insan kaynağı yönetiminin birbiri ile direkt bağlantısı şirketin başarı performansı açısından çok önemlidir. Stratejik insan kaynakları yönetimi, işletmenin amaç ve hedefleri doğrultusunda çalışan politikaları ve bunların şekillendirdiği süreçleri iyileştirmek durumundadır. Bu yönetim anlayışının başarısı, işletmenin amaç ve hedeflerine ulaşmasını sağlayacak insan kaynağıyla ilgili risklerin iyi yönetilmesine bağlıdır.
İşletmelerdeki risk kategorilerinden biri olan insan kaynağı ile ilgili risklerin yönetiminde izlenecek süreci, kurumsal risk yönetiminde uygulanacak süreç belirlemektedir.
Kurumsal Risk Yönetim Sürecinin Aşamaları
İnsan kaynaklarına ilişkin risklerin yönetimi; insan odaklı riskleri tanımlanması, değerlendirilmesi, risklerin yönetilmesi demektir. Bununla birlikte sorumlulukların tayin edilmesi, tedbir alınması ve bu işlemleri gözden geçirilmesi de bu kapsamdadır.
Stratejik yönetimin bir unsuru olan kurumsal risk yönetim sürecinin aşamaları şu şekilde sıralanabilir:
1.Risk tanımlaması,
2.Risk değerlendirmesi
3.Riskin cevaplandırılması,
4.İstenilen sonuçları ve hedefleri belirleme,
5.Tehditleri azaltma,
6.Fırsatları değerlendirmek için seçenekleri tanımlama ve analiz etme,
7.Riski karşılamak üzere bir stratejinin geliştirilmesi ve uygulanması,
8.Risk yönetim sürecinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve sürecin geliştirilmesi.
İnsan Kaynakları Yöneticileri, Kurumsal Risk Yönetim Sürecini Nasıl Uygulayabilirler?
İnsan kaynakları yöneticileri, kurumsal risk yönetim sürecinde ilk olarak “risk” tanımlaması yapmalıdır. Risklerin tanımlanmasında mülakat ve atölye çalışmaları, emsal kurumlarla kıyaslamalar, uyarıcı göstergelerden yararlanmak, anketler düzenlemek ya da kontrol listeleri düzenlemek temel araçlar arasında sayılabilir.
Mülakat ve atölye çalışmaları ile işe alma, eğitim, görevlendirme, performans değerlendirme, disiplin gibi temel kurumsal süreçlerde sorun teşkil ederek çalışan ve kurum performansını olumsuz etkileyebilecek hususlar belirlenebilecektir. Bununla birlikte üst düzey yöneticilerinin tespit ettiği ve doğrudan insan kaynağı ile ilgili görünmeyen olumsuz bir durumda, insan kaynakları yöneticileri, meselenin insan boyutunu da göz önüne alıp risk tanımlaması yapabilir.
İnsan kaynakları yöneticileri, iş tanımları ve iş akış analizlerinden yola çıkarak, yetki ve sorumlulukların istenilen hizmetin üretiminde olumsuz etki yapacak şekilde bir karmaşaya yol açıp açmadığını izleyebilir ve böylece muhtemel riskleri tanımlayabilir.
İç denetim çalışmaları da insan kaynakları ile ilgili riskleri tanımlamak için kullanılabilir. Şu tür sorular sonuca ulaşmak için yararlı olabilir:
1. Kurum kültürü, insan kaynakları politikaları ya da performans ödüllendirme sistemi kurumsal hedefleri destekliyor mu?
2. Çalışanlar, kurum hedeflerini gerçekleştirmeye destek verecek bilgi, beceri ve araçlara sahip mi?
3. Kurum, çalışanların iş için gerekli nitelikleri ifade eden iş tanımlarını geliştiriyor mu?
4. Kurum, çalışanların eğitimi ve gelişimi için fırsatlar tanıyor mu?
5. İnsan kaynakları biriminin faaliyet standartları ve uyguladığı iç kontrolleri var mı?
İnsan kaynakları yöneticileri öncelikle riskleri tanımlamalıdır. Daha sonra tespit edilen riskleri değerlendirerek analiz etmelidir. Dikkat edilecek husus riskin, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ile bağlantısını ortaya koymaktır.
İnsan kaynakları yöneticileri, risk yönetim önceliğini ortaya koyduktan sonra, bu risklere cevap vermek ve karşılamak üzere bir stratejik eylem planı hazırlığına girmelidir ki bu aşamada “İnsan kaynakları yönetimi” uygulamaları ve riski yönetirken beklenilen performans hedefleri, riskleri karşılamak için atılacak adımlar, sorumlusu ve zamanlaması gibi hususlar dikkate alınmalıdır.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
SDM Yazılım Hizmetleri olarak amacımız, şirketinizin faaliyetlerini çeşitli yazılım ürünleriyle destekleyerek HR risk hizmetleri hususunda sizlere katkı sağlamak ve farklı bölümlerdeki tüm verileri bir arada yöneten “İnsan Kaynakları Yönetimi” uygulamalarıyla şirketinizin gereksinimlerini doğru bir biçimde analiz ederek, çözüm üretmektir. Bu denetimler ve uygulamalar; hem insan kaynaklarıyla ilgili risklerin yönetiminde, risk ve kontrol mekanizmalarına dair güvence sağlamakta, hem de kurumsal kalite yönetimine hizmet etmektedir.